Nếu bạn đang trên hành trình thay đổi bản thân, chắc chắn rằng đã không ít lần bạn nghe nói đến cụm từ “Tự do tài chính“. Vậy bạn có thực sự hiểu gì về nó không? Tự do tài chính có phải là có thật nhiều tiền? Chỉ những người có nhiều tiền mới đạt được tự do tài chính?…

Về cơ bản, tiền chỉ là 1 phần trong tài chính, vì vậy không hẳn có nhiều tiền mới đạt được tự do tài chính. Trong bài viết này, tôi sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn mới về cụm từ này.

Hiểu đúng về tự do tài chính

Tự do tài chính là nghỉ hưu sớm và hưởng thụ

Theo nhiều thông tin trên các trang mạng, người ta thường hay đánh đồng sự tự do tài chính với việc nghỉ hưu sớm và hưởng thụ. Đây hoàn toàn là nhận định sai lầm cả về mặt ý nghĩa câu chữ lẫn ý nghĩa sâu xa. Điều này dẫn đến tư duy sai lầm và nên tránh – thà rằng bạn không có tư duy còn hơn là việc bạn tư duy sai lầm!
+ Về mặt ý nghĩa câu chữ: Rõ ràng việc nghỉ hữu sớm hoàn toàn không phải là tự do tài chính. Ví dụ, nếu bạn sinh ra ở “vạch đích” thì bạn hoàn toàn có thể “nghỉ hưu sớm” ngay từ khi sinh ra. Tuy nhiên bạn vẫn phải phụ thuộc vào cái đích (hay nói cách khác đó chính là cha mẹ, người đỡ đầu của bạn) mỗi khi cần tiền để mua một thứ gì đó cho bản thân. Vậy đó có còn là tự do hay không?

+ Về mặt ý nghĩa sâu xa: Sự tự do tài chính có nhiều giá trị, mà quan trọng là nó giúp chúng ta có nhiều sự lựa chọn trong cuộc sống hơn. Ví dụ như việc bạn hoàn toàn có thể ra quyết định mua một chiếc xe hơi để đi lại thay cho chiếc xe máy hàng ngày, mà việc này về căn bản không ảnh hưởng đến tình hình tài chính hiện tại của bạn. Trong khi những người nghỉ hưu sớm đôi lúc không thể có được sự lựa chọn này.

Tự do tài chính là có rất nhiều tiền

Một số bài viết khác thì cho rằng tự do tài chính là bạn ngày càng kiếm được rất nhiều tiền. Đây cũng là một vấn đề cần phải thay đổi trong tư duy!

Giả sử bạn có một công ty đang ăn nên làm ra, lợi nhuận mỗi tháng là 1 tỷ. Đứng ở góc độ người ngoài, mọi người có thể dễ dàng nhận ra bạn là một người thành đạt và có rất nhiều tiền. Thế nhưng họ không biết rằng mức chi tiêu và các khoản nợ ngân hàng mà bạn đang phải gánh cũng ngày một lớn dựa trên thu nhập của chính bạn. Cụ thể là bạn không thể tiếp đối tác lớn ở một quán ăn ven đường, hoặc bạn đang phải vay ngân hàng một số tiền lớn để mở rộng công việc kinh doanh sản xuất… Có rất nhiều khoản chi mà mọi người thường không để ý đến. Thực tế là những người giàu, họ thường làm việc và cũng có những khoản nợ lớn hơn người nghèo rất nhiều lần! Qua đó, chúng ta thấy được việc kiếm được nhiều tiền thực ra chỉ là một chiều của sự tự do tài chính, chiều còn lại chính là những khoản chi của bạn!

Người có thu nhập thấp thì không thể đạt được tự do tài chính

Thực ra điều này không hoàn toàn đúng, chỉ là những người thu nhập thấp hoặc trung bình chưa biết cách để đạt được điều này mà thôi.

Ví dụ: Lương tháng của bạn là 10tr (đây là mức lương cơ bản của nhân viên văn phòng ở các thành phố). Với mức thu nhập này bạn vẫn có thể chi trả các chi phí cơ bản cho cuộc sống bao gồm tiền nhà/trọ, điện nước, ăn uống… và dư ra khoảng 3tr cho mỗi tháng. Giả sử bạn không có nợ nần gì, thì khoảng 3tr này bạn có thể dùng để đầu tư (trước tiên bạn nên đầu tư cho bản thân) và trích ra 1 phần nhỏ tiết kiệm để phòng hờ những trường hợp bất khả kháng. Sau khoảng 6 tháng, bạn sẽ dư được 12tr cho việc đầu tư và 6tr cho khoản tiết kiệm. Như vậy, bạn vẫn có thể sống cuộc sống như thường ngày, nhưng bù lại sẽ ít bị làm phiền bởi các vấn đề về tài chính mỗi khi có việc đột xuất.

Rõ ràng rất ít người sống ở các khu vực thành thị thực hiện được điều này, dù nó nằm trong tầm tay của họ. Đa số mọi người thường chật vật vào cuối tháng hoặc tệ hơn là mượn nợ, rồi lại trả nợ khi có lương. Đó là vì họ chưa thực sự nghiêm túc về quản lý tài chính cá nhân

Nếu thực hiện quán lý tài chính như ví dụ trên, khoản tiền đầu tư và tiết kiệm sau 6 tháng (18tr) so với mức lương 10tr hiện tại là một con số không hề nhỏ. Tuy ở bước này, bạn chưa hoàn toàn đạt được tự do tài chính, nhưng về cơ bản bạn cũng đã bước đầu giảm đi phụ thuộc vào tài chính rồi. Việc còn lại của bạn là tiếp tục trên hành trình này và để những giá trị đầu tư lớn dần theo thời gian, cho dù đó là đầu tư vào bản thân bạn.

…

Như thế nào là tự do tài chính?

Có rất nhiều khái niệm để giải thích cho sự tự do tài chính, nhưng theo tôi nó chính là :”Không còn phụ thuộc vào tài chính, thoải mái làm những điều mình thích. Tự do tài chính không phải là một đích đến, nó là một quá trình và bất cứ ai cũng có thể đạt được”

Thật vậy, cho dù bạn là ai, bạn hoàn toàn có thể đạt được trạng thái không còn phụ thuộc vào tài chính nếu biết cách. Một trong những cách khả thi nhất đối với tất cả mọi người là khiến cho thu nhập lớn hơn chi tiêu với những kế hoạch cụ thể. Và kế hoạch này phải do chính bạn viết ra, sát với tình hình tài chính hiện tại của bạn một cách chính xác nhất & đồng thời phải thực hiện một cách kỷ luật. Sở dĩ tôi phải nhấn mạnh đoạn này vì nó là một hành trình, và hành trình để đạt được tự do tài chính thường bao gồm 3 giai đoạn chính:

• Thoát khỏi vòng luẩn quẩn cơm áo gạo tiền
• Có nhiều nguồn thu nhập thụ động
• Liên tục gia tăng các giá trị của bạn, hoặc giá trị mà bạn nhận được

Cách để đạt được tự do tài chính

Như đã đề cập ở trên, tự do tài chính là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực và kỷ luật bản thân. Mặt khác, mỗi người sẽ có một hoàn cảnh khác nhau, thu nhập cũng khác nhau. Nên để đạt được tự do tài chính, quan trọng nhất vẫn là kế hoạch hoạch định bản thân do chính bạn viết ra. Kế hoạch này phải thỏa mãn 2 câu hỏi sau:

 + Tại sao bạn cần tự do tài chính?

 + Bạn sẽ làm điều đó như thế nào?

Sau khi đã trả lời được 2 câu hỏi trên và có kế hoạch cụ thể cho từng tháng, từng quý, từng năm. Việc còn lại của bạn là kiên trì và nỗ lực để đạt được điều đó. Quá trình này chính là bạn đang xây dựng mindset cho chính bản thân mình, điều mà đa số mọi người thường không quan tâm mấy, dẫn đến hậu quả là họ thường “bị đồng tiền sử dụng” nhiều hơn là “sử dụng tiền”

Ở bài viết sau, tôi sẽ có phân tích cụ thể về việc lên kế hoạch. Đồng thời, tôi cũng khuyến nghị bạn nên thử chơi trò CastFlow để có cái nhìn tốt hơn về quản lý tài chính cá nhân (Castflow là trò chơi thẻ bài/ boardgame về tài chính & đầu tư, bạn có thể tìm hiểu về Castflow tại đây)